Studiekostenbeding in vaststellingsovereenkomst

5 minuten mr. Jeroen Kaspers arbeidsrecht voor werkgevers 18 maart 2025 2025

Wanneer uw werkgever in de loop van uw dienstverband heeft geïnvesteerd in uw opleiding of cursus, kan er een studiekostenbeding zijn afgesproken. Dit beding bepaalt in welke gevallen u (een deel van) de studiekosten moet terugbetalen, bijvoorbeeld als u vrijwillig vertrekt binnen een bepaalde periode of wanneer uw werkgever u voorstelt om via een vaststellingsovereenkomst (ook wel beëindigingsovereenkomst) te ontslaan. In deze column leest u hoe een studiekostenbeding werkt, welke voorwaarden daaraan verbonden zijn en hoe u dit punt kunt regelen in uw VSO.

1. Wat is een studiekostenbeding?

Een studiekostenbeding is een clausule in uw arbeidsovereenkomst of aanvullende overeenkomst waarin staat dat u de werkgever moet compenseren voor de opleidingskosten die hij voor u heeft betaald, als u binnen een bepaalde periode uit dienst gaat. Zo’n beding mag niet zomaar alles bepalen; er gelden juridische grenzen. Bijvoorbeeld:

De afbouwregeling: het terug te betalen bedrag moet over tijd afnemen. Hoe langer u na de opleiding in dienst blijft, hoe minder u moet terugbetalen.
Reële kosten: alleen de daadwerkelijk door de werkgever gemaakte (opleidings)kosten mogen in rekening worden gebracht.
Heldere afspraken: de voorwaarden voor terugbetaling moeten specifiek en schriftelijk zijn vastgelegd.

Is er geen geldig studiekostenbeding of bevat het beding onredelijke bepalingen? Dan kan het zijn dat u helemaal geen kosten hoeft terug te betalen of dat de rechter (of een jurist) het bedrag matigt.

Vragen over uw studiekosten?

Bel gerust 036-5227007 of mail info@wolderwijd-juristen.nl om te bespreken of uw studiekostenbeding geldig is en hoe u dit in uw VSO kunt opnemen.

2. Studiekosten en uw vaststellingsovereenkomst

Wanneer u met uw werkgever in gesprek gaat over een tegenvoorstel of onderhandeling rond een VSO, komt het studiekostenbeding regelmatig ter sprake. De werkgever kan voorstellen dat u (een deel van) deze kosten terugbetaalt. Maar in sommige gevallen kunt u hierop afdingen, bijvoorbeeld omdat:

Uw werkgever het initiatief voor beëindiging neemt (u bent dus niet vrijwillig vertrokken).
U de opgedane kennis vooral voor de werkgever heeft ingezet en de investering allang is terugverdiend.
Er afspraken bestaan over een langere periode waarin de werkgever profijt zou hebben van uw opleiding, maar de werkgever die periode niet benut.
Het beding niet voldoet aan de wettelijke en rechtelijke eisen (bijvoorbeeld geen degressief afbouwschema).

Vaak wordt er in de vaststellingsovereenkomst opgenomen dat alle lopende studiekosten worden kwijtgescholden of dat slechts een deel hoeft te worden terugbetaald. Soms is het studiekostenbeding geheel nietig of achterhaald, waardoor u niets hoeft te betalen.

3. Praktische aandachtspunten en tips

Aanwezigheid van een geldige overeenkomst: Controleer of er ooit een separate overeenkomst of clausule is getekend voor de studiekosten. Zonder schriftelijke en duidelijke afspraken is de kans op terugbetaling gering.

Afkoopsom: U kunt onderhandelen over een afkoopsom om (een deel van) de studiekosten mee te vergoeden. Soms wordt dit verrekend met de ontslagvergoeding of transitievergoeding. Zorg er wel voor dat u niet onder het wettelijke minimum uitkomt, als u op de transitievergoeding recht heeft.

WW-gevolgen: Houd in de gaten dat terugbetaling of afkoop van studiekosten geen invloed mag hebben op uw WW-uitkering. De formulering in de VSO moet duidelijk maken dat het ontslag niet aan u te wijten is.

Direct advies nodig?

Twijfelt u of uw studiekostenbeding geldig is of hoe dit in uw beëindigingsovereenkomst verwerkt moet worden? Bel ons op 036-5227007 of mail info@wolderwijd-juristen.nl. Wij staan voor u klaar.

Het is altijd raadzaam om uw VSO te laten controleren door een jurist, vooral als er een studiekostenbeding meespeelt. Bij Wolderwijd Juristen hebben wij ervaring met het beoordelen van contracten en het voeren van onderhandelingen hierover. Zo voorkomt u dat u onterecht een groot bedrag moet terugbetalen of dat uw finale kwijting onvolledig is, wat later tot discussie kan leiden.

mr. J.A. (Jeroen) Kaspers

Jurist en Mediator

Jeroen is specialist ontslag en arbeidsrecht. Met succes onderhandelt Jeroen bij vaststellingsovereenkomsten of disfunctioneren. Komt u er niet uit? Raadpleeg Jeroen via kaspers@wolderwijd-juristen.nl of 036 522 7007.