Meer wrakingsverzoeken in 2012, aantal toewijzingen blijft gelijk

3 minuten mr. Mariëlle Ducaat kantoor 15 april 2013 2025

Het aantal wrakingsverzoeken in Nederlandse gerechten is opnieuw gestegen: van 587 in 2011 naar 659 verzoeken in 2012, een stijging van 10,9 procent. Het percentage gehonoreerde wrakingsverzoeken bleef nagenoeg gelijk: 6,4 procent. Dat blijkt uit de wrakingscijfers over 2012.

Jaap Sap, wrakingskamervoorzitter van rechtbank Midden-Nederland, schrijft de toename toe aan twee oorzaken: de grotere bekendheid van het middel wraking, onder andere door het proces-Wilders, en meer openheid van de Nederlandse rechter.

Vier typen
Sap onderscheidt vier typen wrakingsverzoeken. Ten eerste de echt inhoudelijke verzoeken. “Hier kijken wij altijd heel kritisch naar de onpartijdigheid van de rechter.” In de tweede plaats is er een categorie querulanten. “Die hebben niets met het systeem of zien overal partijdigheid in. Dat los je met een zitting en een goede uitleg niet op.” Verder worden wrakingsverzoeken gebruikt om rechtszaken te vertragen. “Zand in de machine gooien, daar is wraking natuurlijk niet voor bedoeld.” Er zijn, tot slot, ook mensen die wraking gebruiken omdat ze het niet eens zijn met een procedure en niet weten wat ze daar tegen moeten doen. “Het wrakingsverzoek is dan meer een uiting van onmacht”, aldus Sap.

Wrakingskamer
Procespartijen (zoals in een strafzaak een verdachte en zijn advocaat) kunnen een wrakingsverzoek indienen als ze denken dat de rechters niet onpartijdig zijn, of die schijn wekken. Een speciale wrakingskamer beoordeelt zo'n verzoek.

Bij toewijzing wordt de rechter vervangen; het verzoek kan zich ook tegen meerdere rechters richten. De wrakingsprocedure is bij het grote publiek bekend door strafzaken, maar ook in andere soorten rechtszaken kan worden gewraakt.

Moderniseren procedure
De Rechtspraak is al enige tijd aan het nadenken over het moderniseren van de wrakingsprocedure.

In de eerste plaats om het oneigenlijk gebruik van wraking tegen te gaan. Hiervoor is het nodig de gevallen van oneigenlijk gebruik sneller uit te kunnen filteren.

Een tweede belangrijke reden om naar de procedure te kijken, is om de serieuze wrakingsverzoeken juist die tijd en aandacht te geven die ze verdienen, aldus Sap. Zeker nu het aantal wrakingsverzoeken elk jaar toeneemt. Sap wijst op het belang van het middel van wraking: het is een extra waarborg voor een eerlijke en onafhankelijke procedure.

Bron: Rechtspraak.nl