Bijstandsuitkering bij samenwonen

3 minuten mr. Jeroen Kaspers arbeidsrecht voor werkgevers 12 november 2013 2024

‘Van de gemeente ontvang ik een bijstandsuitkering. Daarnaast ben ik onlangs gaan samenwonen. Verandert dit mijn bijstanduitkering? En zo ja, hoe zit dit dan?’

Als u een bijstandsuitkering ontvangt en met iemand samenwoont heeft u veelal recht op een lagere uitkering. Soms vervalt het gehele recht op een bijstandsuitkering zelfs. De gemeente beoordeelt dit aan de hand van het begrip ‘gezamenlijke huishouding’. Het voeren van een gezamenlijke huishouding houdt niet per definitie in dat er ook sprake dient te zijn van een affectieve relatie met de ander. Dit betekent dat twee goede vrienden die gezellig in één huis wonen ook kunnen worden aangemerkt als het voeren van een gezamenlijke huishouding. Er is sprake van een gezamenlijke huishouding wanneer:

Beide personen in dezelfde woning het hoofdverblijf hebben, en;
Beide voor elkander zorgen of bijdragen in de kosten van de huishouding.

Hoofdverblijf
Een woning wordt voor beide partijen aangemerkt als hoofdverblijf wanneer beiden het grootste deel van de tijd samen in deze woning verblijven. Ook wanneer partijen allebei een eigen woning hebben (de zogeheten LAT-relatie) kan er dus sprake zijn van een hoofdverblijf. Voor de gemeente is het heel lastig om te controleren of partijen wel of niet samenwonen. Dit is met name het geval wanneer er ook kinderen in het spel zijn.

Voor elkaar zorgen
Voordat een situatie wordt aangemerkt als een gezamenlijke huishouding, wordt er gekeken of beide partijen voor elkaar zorgen of beiden bijdragen in de kosten van de huishouding. Hiervan is bijvoorbeeld sprake indien de samenwonende personen blijk geven zorg te dragen voor elkaar door middel van het leveren van een bijdrage in de kosten van de huishouding. Bijvoorbeeld het doen van gezamenlijke boodschappen of voor elkaar koken enz.

Commerciële relatie
Als er sprake is van een commerciële situatie met een medebewoner, (hospita met student) is er geen sprake van een gezamenlijke huishouding. U moet deze commerciële relatie dan wel kunnen bewijzen door bijvoorbeeld een schriftelijke huur- of kostgeldovereenkomst. Indien u als bijstandsgerechtigde al een uitkering ontvangt en een kamer huurt bij iemand, heeft dat geen gevolgen voor uw uitkering. Als u als verhuurder een bijstandsuitkering ontvangt zal de gemeente uiteraard wel een korting toepassen op uw uitkering; u genereert immers ook inkomsten uit de verhuur.

Wanneer de situatie wijzigt, ook al is dit tijdelijk, dan moet dit aan de gemeente gemeld worden. Doet u dit niet en blijkt bij een controle dat u zich niet aan de regeling houdt, kan de gemeente besluiten de uitkering stop te zetten alsmede de betaalde uitkering terug te vorderen inclusief een boete. Per januari 2013 treedt de overheid harder op tegen uitkeringsfraude en zijn de boetes fors (gelijk aan 100% van de uitkering) geworden. Neem dus geen enkel risico en stel de gemeente altijd tijdig op de hoogte van veranderende omstandigheden.