Al jaren loop ik over het perceel van mijn buren

3 minuten mr. Mariëlle Ducaat goederenrecht voor ondernemers 23 januari 2014 2024

Sinds de aankoop van de woning in 1979 gebruiken wij de oprit van de buren (buurman B) om achterom het huis te gaan. Mijn moeder is onlangs overleden en de buren willen niet langer dat wij over hun perceel lopen. De buren stellen dat de mogelijkheid om achterlangs hun huis te lopen een persoonlijk recht is dat enkel gold voor mijn moeder. Is het recht om over hun perceel te lopen met de dood van onze moeder komen te vervallen?

Het recht van overpad doet zich voor in de situatie waarin buurman A het perceel van buurman B gebruikt om bijvoorbeeld de openbare weg te bereiken. Het gebruiksrecht van buurman A (om over het perceel van buurman B te lopen) kan ontstaan door vestiging of verjaring.

Vestiging
Vestiging vindt plaats als er tussen de buren een notariële akte is opgemaakt die is ingeschreven in het kadaster. Die situatie doet zich hier klaarblijkelijk niet voor.

Verjaring
Wanneer buurman A reeds 20 jaar gebruik heeft gemaakt van het perceel van buurman B is het recht van overpad door verjaring ontstaan. Het is dan wel van belang dat buurman B 20 jaar lang geen bezwaar heeft gemaakt tegen het feit dat buurman A gebruik maakt van zijn perceel. Buurman A zal in een procedure moeten bewijzen dat hij reeds 20 jaar gebruik maakt van het perceel van de buurman. Veelal struikelt een beroep op verjaring op deze zware bewijslast. Het is immers ontzettend lastig voor buurman A om te bewijzen.

Maar stelt u zich eens voor dat buurman A toch een poging wil wagen om een geslaagd beroep op verjaring te doen. De verjaringstermijn vangt aan op de eerste dag van het gebruik. In deze casus maakte buurman A al in 1979 gebruik van het perceel van buurman B. De verjaringstermijn begint toch pas op 1 januari 1992. Dit komt doordat ons huidige Burgerlijk Wetboek (BW) in werking is getreden op die dag. Hiervoor golden striktere regels. De Overgangswet bij dit ‘nieuwe’ BW bepaalt dat de verjaringstermijn voor het recht van overpad pas op 1 januari 1992 start. De eerste geslaagde verjaringen zijn dus voltooid op 1 januari 2012. Daar komt nog bij dat de verjaring door buurman B kan zijn gestuit: dit is het geval indien buurman B bezwaar heeft gemaakt tegen het gebruik door buurman A en zich hierbij uitdrukkelijk beroept op zijn eigendomsrecht. Bij stuiting begint de verjaringstermijn opnieuw.

Of hier daadwerkelijk een recht van overpad is ontstaan is lastig te beantwoorden. Dit hangt af van veel omstandigheden waarbij u dient te denken aan de frequentie van het gebruik maar ook het bewijs dat buurman A kan leveren om aan te tonen dat hij reeds 20 jaar gebruik maakt van de tuin van buurman B. Buurman A; kom eens langs voor een bak koffie, dan adviseren wij u verder.